کتاب تفکر سریع و آهسته | دانیل کانمن

کتاب تفکر سریع و آهسته؛ درک خطاهای شناختی

امیدواریم در کتاب تفکر سریع و آهسته (The thinking fast and slow) نوشته دانیل کانمن بتوانیم بر روی کسانی که سعی دارند در هر زمینه ای از تصمیم های سرمایه گذاری همکاری و… به قضاوت و یا شایعه بپردازند، تأثیر مطلوبی داشته باشد.

در کتاب تفکر، سریع و آهسته بیشتر به خطاهای شناختی می پردازیم؛ ولی این تمرکز بر خطاها، از ارزش هوش ما نمی‌کاهد. همان گونه که پرداختن به بیماری ها در پزشکی، ارزش سلامتی را لکه دار نمی کند. تصمیم های ما در بیشتر زمان ها، مناسب هستند؛ همان طور که ما در بیشتر لحظه ها، سالم هستیم. ما در زندگی خود معمولاً اجازه می دهیم، احساس هایمان راهنمای ما بشوند و اطمینانی که به حس های درونی و تمایلهایمان داریم، معمولاً درست هستند؛ ولی این مسئله به معنای همیشگی بودن آن نیست.

ما اغلب، حتی هنگام خطا هم به خود اطمینان داریم؛ اما یک ناظر بی طرف شاید در تشخیص خطاهایمان موفق تر باشد؛ بنابراین هدف من بهبود توانایی تشخیص و درک خطاهای قضاوت های دیگران و به تدریج خطاهای خودمان با استفاده از زبانی دقیق تر و موشکافانه تر است

علت خلق شخصیت‌های داستانی کتاب تفکر سریع و آهسته چیست؟

داستان پرتکرار دو شخصیت خیالی که دنیل کانمن در کتاب تفکر سریع و آهسته به آن‌ها پرداخته است. در این کتاب گاه از اسم هایی زشت به نام سیستم یک سیستمی درونی که تفکر سریع را بر عهده داشت  و سیستم دو که آهسته و پرتلاش بود. سیستم دو بر سیستم یک نظارت می­کرد و با محدودیت­هایش کنترل اوضاع را به دست می­‌گرفت. دو گونه­‌ی دنیل کانمن یکی آیکون­هایی بودند و در سرزمین نظریه­‌ها می­‌گشتند و دیگری انسان­هایی که زندگی واقعی داشتند.
این سامانه‌های داستانی فکر‌کردن، قضاوت و انتخاب را ساده‌تر می‌کند و باعث می‌شود تا شما مطالب کتاب را بهتر درک کنید.
این دو سیستم است مجموعه‌ای از خطاهای شناختی که هر در ادامه کتاب نشان می‌دهیم، سیستم یک و دو هر دو در هنگام بیداری ما، فعال هستند. سیستم یک به‌­طور خودکار، فعالیت می­کند و سیستم دو بیشتر در حالت راحت و ساده­‌ای است که تنها قسمت اندکی از ظرفیت آن را اشغال می­کند.
سیستم یک به­‌طور مداوم، پیشنهادهایی برای سیستم دو شامل برداشت­ها، دریافت­‌ها، تصمیم­‌ها و احساس­‌ها را آماده می­‌کند. اگر سیستم دو آن را تصدیق کند، برداشت­‌ها و دریافت­‌ها به باورها تبدیل می­گردند و نشانه­‌ها تبدیل به اقدام­‌های داوطلبانه می­‌شوند.
هنگامی­که همه­‌چیز بدون مشکل پیش می­رود- که اغلب این­گونه است- سیستم دو پیشنهادهای سیستم یک را بدون تغییر یا تنها با اندکی تغییر می­‌پذیرد. شما به­طورکلی، بیشتر برداشت­هایتان را باور می­کنید و طبق تمایل خود رفتار می­کنید و این برایتان خوب است.
وقتی سیستم یک به مشکلی برمی­خورد، از سیستم دو برای بررسی دقیق­تر و جزئی­تر کمک می­گیرد که حل مشکل را ممکن می­سازد. سیستم دو هنگامی فعالیت می­کند که مسئله­ای پیش ­آید و سیستم یک ­نتواند پاسخی برای آن ارائه دهد؛ سیستم دو آن زمانی فعال می­شود که اتفاقی رخ دهد و آن اتفاق از قوانین سیستم یک پیروی ­نکند.

خلاصه کتاب تفکر سریع و آهسته را می خوانیم:

کتاب تفکر سریع و آهسته پنج بخش دارد. در بخش اول: عنصرهای اساسی دیدگاه دو سیستم درباره ی قضاوت و انتخاب ارائه می شود. این فصل تفاوت بین فعالیت های خودکار سیستم یک و عملکرد کنترل شده سیستم دو را ترسیم می کند و نشان می دهد چگونه حافظه ی تداعی گرای هسته ی سیستم یک، مدام برداشت های منسجم ما را ازآنچه در دنیا در هرلحظه، رخ می دهد می سازد.

بخش دوم: مطالعه ی به روزتر ترفندهای قضاوت و به کندوکاو معمایی بزرگ می پردازم که چرا برایمان دشوار است که به صورت آماری فکر کنیم؟ ما به سادگی تداعی گرایی، استعاری و علتی فکر می کنیم؛ ولی آماری اندیشیدن نیازمند فکر کردن به موضوع هایی بسیار در لحظه دارد که برای سیستم یک ناممکن است.

بخش سوم: آشنایی با محدودیت های معماگونه ی ذهن است و از دشواری های تفکر آماری؛ چون اعتماد بیش اندازه به باورهایمان، بی توجهی به دنیای اطرافمان و است. شامل اطمینان بیش ازحد ما، به آنچه باور داریم و ناتوانی بارز ما در قبول بی توجهی خود به همه ی جنبه ها و عدم قطعیت دنیای پیرامونمان است.

به دقت و هوشمندانه درس هایی که از گذشته می گیرید را به خاطر بسپارید و در مقابل ادراک و توهم قطعیت مقاومت کنید.

بخش چهار: درباره ی ماهیت تصمیم گیری است. در این بخش مکالمه ای بین اقتصاددانان و فرض بر منطقی بودن فرد اقتصادی متمرکز است و دیدگاه فعلی برآمده از مدل دو سیستمی درباره ی مفهوم های کلیدی نظریه «چشم انداز» است که من و آموس در سال 1979 ارائه کردیم.

بخش پنجم: پژوهشی تازه را شرح می دهد که تفاوت دوی خود، خود تجربی و خود یادآوری را معرفی می کند که سلیقه های متفاوت دارند. «چگونه باوجود دو خود، در درون یک بدن، می توان شادی را تجربه کرد؟» این پرسش ها چالش های زیادی را برای انسان ها و جامعه هایی که خوب بودن را هدف سیاست های اجرایی خود می دانند، پدید آورده است.

بخش ششم: به کاربردهای این سه تعامل در خلاف این جهت ها که شامل خود تجربی و خود یادآوری، مفهوم انسان های کلاسیک اقتصادی، انسان های اقتصاد رفتاری (که از روان شناسی وام گرفته شده است) و سیستم یک خودکار و سیستم دوی پرزحمت می پردازد. سپس در جهت ارتقای نظر جامعه نسبت به مسائلی؛ چون قضاوت و شایعه، در جهت بهبود عملکرد، ارتقای کیفیت تصمیم ها و قضاوت ها راه کارهایی ارائه می دهد.