تاریخ دندانپزشکی جهان | دکتر حسین تجدد

کتاب ارزشمند تاریخ دندان‌پزشکی جهان پژوهش و نگارش دوست فرزانه و دانش‌پژوه جناب آقای دکتر حسین تجدد، کتاب خواندنی و جذاب و اثری پژوهشی و قابل استناد است که در حقیقت مسیر پیشرفت این رشته از دانش و جراحی پزشکی را از آغاز تا امروز در تمامی کشورهای جهان به تصویر می‌کشد،‌پژوهشگر صاحب‌نظر، مطالعات خود را از تمدن‌های کهن بین‌النهرین، مصر، هندوستان، چین، ژاپن، یونان، روم و ایران شروع می‌کند و بعد به پیشینۀ این علوم و فنون در دوران تمدن اسلامی در کشورهای مسلمان و سرانجام در قارۀ آمریکا می‌پردازد.
با عنایت به آن‌که به زبان پارسی تألیف شده است و در ایران منتشر می‌شود، برای خوانندگان به‌طور عام پرجاذبه‌ترین قسمت‌های این کتاب همان فصل دوازدهم است که پزشکی و دندان‌پزشکی را در کشور عزیزمان ایران بررسی می‌کند. این بخش با ارائه تصویری از این رشته در ایران باستان آغاز می‌شود و پس‌ازآن به گزارش پزشکی و دندانپزشکی در ایران پس از اسلام می‌رسد و ضمن آن دستاوردهای مشاهیر پزشکی ایران پس از اسلام را در زمینۀ دندانپزشکی توصیف و تشریح می‌کند. این بزرگان عبارت‌اند از:
۱٫ ابن ربن طبری، مؤلف فردوس الحکمه
۲٫ محمد بن زکریای رازی، مؤلف کتاب الحاوی
۳٫ علی بن عباس مجوسی اهوازی، مؤلف کتاب ملکی
۴٫ ابن سینا،‌مؤلف کتاب قانون
۵٫ ابوبکر اخوینی بخارایی، مؤلف هدایه المتعلمین
۶٫ سید اسماعیل جرجانی، مؤلف کتاب ذخیرۀ خوارزمشاهی
۷٫ ابوالحسن طبری، مؤلف المعالجات البقطرایه
۸٫ ابوالفرج بن هندو معروف به ابن هندو، مؤلف مفتاح الطب
جناب آقای دکتر تجدد، سپس به گزارشی جامع از پیدایش دندانپزشکی نوین در ایران پرداخته‌اند و مدارس و مراکز علمی آموزش دندانپزشکی را با دقت و حسن توجه، معرفی کرده‌اند. البته حلقۀ مفقودۀ بین فارغ‌التحصیلان مدارس و دانشکده‌های دندانپزشکی از زمان تأسیس دارالفنون در ۱۲۶۸ قمری تا عصر صفوی و زندیه که شاهد آثاری مانند تحفه حکیم مؤمن بود، تعدادی از اطباء تجربی مانند سید الاطباء مرعشی بودند که شخص اخیر از اولین ایرانیانی بود که در تبریز به ساختن دندان مصنوعی موفق شد و من شرح احوال و آثار این طبیب دانشمند را در مجله نهم دایرهالمعارف تشیع که با همکاری من زیر نظر مرحوم دکتر سید احمد صدر حاج سید جوادی، استاد بهاءالدین خرمشاهی و استاد کامران فانی، تدوین و چاپ شد، نوشته‌ام و بعید نمی‌دانم که عده‌ای دیگر از حکیمان و طبیبان قدیمی، مستقل از او و دیگران،‌به آتش فرهاد و اختراع‌های مشابه دست یافته باشند.
در خامه وظیفه اخلاقی خود می‌دانم که از پژوهندۀ گران‌قدر و زحمتکش این کتاب جناب آقای دکتر حسین تجدد قدردانی و سپاسگزار کنم که با صرف وقت و مال در جهت خدمت به تاریخ علم و فرهنگ به پژوهشی ازاین‌دست،‌اهتمام ورزیده‌اند و اینک محصول کار و نتیجه زحمت‌های سالیان خود را به‌صورت این کتاب ارزشمند در طبق اخلاص نهاده‌اند و به اهالی دانش و بینش و علاقه‌مندان به علم و معرف به‌ویژه همکاران پزشک و دندان‌پزشک خود ارائه می‌کنند و من به‌عنوان یکی از اهل علم، خوشحالم که بیتی دو در وصف این کتاب و مؤلف دانشمند آن در اینجا بر قلم آورم تا سپاسی به شخص ایشان باشد و نیز موجب تشویق و تحریک امثال ایشان در مسیر خدمت به فرهنگ و معارف ایران عزیز شود.