تاریخ دندانپزشکی جهان | دکتر حسین تجدد

كتاب ارزشمند تاریخ دندان‌پزشکی جهان پژوهش و نگارش دوست فرزانه و دانش‌پژوه جناب آقای دكتر حسین تجدد، كتاب خواندنی و جذاب و اثری پژوهشی و قابل استناد است كه در حقیقت مسیر پیشرفت این رشته از دانش و جراحی پزشكی را از آغاز تا امروز در تمامی كشورهای جهان به تصویر می‌كشد،‌پژوهشگر صاحب‌نظر، مطالعات خود را از تمدن‌های كهن بین‌النهرین، مصر، هندوستان، چین، ژاپن، یونان، روم و ایران شروع می‌كند و بعد به پیشینۀ این علوم و فنون در دوران تمدن اسلامی در كشورهای مسلمان و سرانجام در قارۀ آمریكا می‌پردازد.
با عنایت به آن‌که به زبان پارسی تألیف شده است و در ایران منتشر می‌شود، برای خوانندگان به‌طور عام پرجاذبه‌ترین قسمت‌های این كتاب همان فصل دوازدهم است كه پزشكی و دندان‌پزشکی را در كشور عزیزمان ایران بررسی می‌كند. این بخش با ارائه تصویری از این رشته در ایران باستان آغاز می‌شود و پس‌ازآن به گزارش پزشكی و دندانپزشكی در ایران پس از اسلام می‌رسد و ضمن آن دستاوردهای مشاهیر پزشكی ایران پس از اسلام را در زمینۀ دندانپزشكی توصیف و تشریح می‌كند. این بزرگان عبارت‌اند از:
1. ابن ربن طبری، مؤلف فردوس الحكمه
2. محمد بن زكریای رازی، مؤلف كتاب الحاوی
3. علی بن عباس مجوسی اهوازی، مؤلف كتاب ملكی
4. ابن سینا،‌مؤلف كتاب قانون
5. ابوبكر اخوینی بخارایی، مؤلف هدایه المتعلمین
6. سید اسماعیل جرجانی، مؤلف كتاب ذخیرۀ خوارزمشاهی
7. ابوالحسن طبری، مؤلف المعالجات البقطرایه
8. ابوالفرج بن هندو معروف به ابن هندو، مؤلف مفتاح الطب
جناب آقای دكتر تجدد، سپس به گزارشی جامع از پیدایش دندانپزشكی نوین در ایران پرداخته‌اند و مدارس و مراكز علمی آموزش دندانپزشكی را با دقت و حسن توجه، معرفی کرده‌اند. البته حلقۀ مفقودۀ بین فارغ‌التحصیلان مدارس و دانشكده‌های دندانپزشكی از زمان تأسیس دارالفنون در 1268 قمری تا عصر صفوی و زندیه كه شاهد آثاری مانند تحفه حكیم مؤمن بود، تعدادی از اطباء تجربی مانند سید الاطباء مرعشی بودند كه شخص اخیر از اولین ایرانیانی بود كه در تبریز به ساختن دندان مصنوعی موفق شد و من شرح احوال و آثار این طبیب دانشمند را در مجله نهم دایرةالمعارف تشیع كه با همكاری من زیر نظر مرحوم دكتر سید احمد صدر حاج سید جوادی، استاد بهاءالدین خرمشاهی و استاد كامران فانی، تدوین و چاپ شد، نوشته‌ام و بعید نمی‌دانم كه عده‌ای دیگر از حكیمان و طبیبان قدیمی، مستقل از او و دیگران،‌به آتش فرهاد و اختراع‌های مشابه دست یافته باشند.
در خامه وظیفه اخلاقی خود می‌دانم كه از پژوهندۀ گران‌قدر و زحمتكش این كتاب جناب آقای دكتر حسین تجدد قدردانی و سپاسگزار كنم كه با صرف وقت و مال در جهت خدمت به تاریخ علم و فرهنگ به پژوهشی ازاین‌دست،‌اهتمام ورزیده‌اند و اینك محصول كار و نتیجه زحمت‌های سالیان خود را به‌صورت این كتاب ارزشمند در طبق اخلاص نهاده‌اند و به اهالی دانش و بینش و علاقه‌مندان به علم و معرف به‌ویژه همكاران پزشك و دندان‌پزشک خود ارائه می‌كنند و من به‌عنوان یكی از اهل علم، خوشحالم كه بیتی دو در وصف این كتاب و مؤلف دانشمند آن در اینجا بر قلم آورم تا سپاسی به شخص ایشان باشد و نیز موجب تشویق و تحریك امثال ایشان در مسیر خدمت به فرهنگ و معارف ایران عزیز شود.