زبان بدن: تکنیک‌های جادویی برای تأثیرگذاری بیشتر کلام
شاید جالب باشد بدانید هنگامی که در حال مکالمه با دیگران هستید آنچه بیش از محتوای کلام شما، مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد، حتی به صورت ناخودآگاه، زبان بدن شماست. بخصوص اگر کتابی را که آلن و باربارا پیز در این باره نوشته‌اند را خوانده باشید متوجه می‌شوید هر علامت و نشانۀ رفتاری در فرد نشان‌دهندۀ حالتی روحی یا فکری در اوست که ممکن است در کلامش منعکس نشود. به همین دلیل است که آشنایی با زبان هوشمند بدن به‌خصوص برای افرادی که در رده‌های مهم شغلی هستند، اهمیت زیادی دارد. در ادامۀ این محتوا دربارۀ اهمیت این موضوع بیشتر صحبت می‌کنیم و تکنیک‌هایی را دربارۀ آن بازگو خواهیم کرد.
زبان بدن
زبان بدن چیست؟
شاید شما نیز تاکنون بارها و بارها نام این اصطلاح را شنیده باشید. اما معنای دقیق و اصلی آن که به زبان انگلیسی Body Language نامیده می‌شود، چیست؟
زبان بدن مجموعه‌ای از نشانه‌های غیرکلامی است که برای برقراری ارتباط با دیگران و رساندن پیام اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته گاهی این پیام به صورت ناخودآگاه منتقل می‌شود. بدین معنا که فرد به صورت ناخودآگاه با حرکت خاص دست خود یا شیوۀ نشستن، پیامی را دربارۀ آنچه در فکر دارد یا آنچه احساس می‌کند به دیگری ارسال می‌کند. آگاهی از این نشانه‌ها از دو جهت سودمند است:
اول این که هر شخص می‌تواند در کنار محتوای کلامی خود از زبان بدن نیز برای تأثیرگذاری بهتر بر مخاطب استفاده کند. همان‌طور که اشخاص مهمی در دنیا از جمله رؤسای‌جمهور از این تکنیک بارها استفاده کرده‌اند. از طرف دیگر، شما نیز، به عنوان مخاطب می‌توانید در موارد بسیاری عمق کلام و آنچه فرد مقابل سعی در انتقال یا پنهان‌کردنش را دارد، در علائم رفتاری او ببینید و تشخیص دهید. با این حساب به نظر می‌رسد این زبان هوشمند می‌تواند یک تکنیک جذاب برای روابط پیچیدۀ انسان امروز باشد. این تکنیک در کتاب‌های بسیاری از جمله کتابی که با نام زبان بدن و به قلم آلن پیز نوشته شده، به طور جامع توضیح داده شده است.
شما با تمام اعضای بدن خود صحبت می‌کنید
لازم است همین الان این تصور را که تنها با زبان خود صحبت می‌کنید، کنار بگذارید. در حقیقت تک تک اعضای بدن شما از پاها و دست‌ها گرفته تا عضلات صورت‌تان در یک مکالمه شرکت دارند. حتی حالت نگاه‌تان، شکل نشستن و یا حتی نحوۀ سیگار کشیدن‌تان می‌تواند سخنگو باشد و پیامی خاص را به مخاطب ارسال نماید. به‌همین‌دلیل بهتر است پیش از یک ملاقات مهم کاری از برخی از مهم‌ترین اصول و تکنیک‌های زبان بدن آگاهی کافی پیدا کنید تا بتوانید ارتباطی مؤثرتر و در راستای هدف مورد نظر، برقرار سازید.
دست‌ها در زبان بدن
داستان دست‌ها
دست‌ها یکی از مهم‌ترین اعضای بدن هنگام صحبت کردن هستند. اگر نگاهی به سخنرانی‌های بزرگ دنیا بیندازید متوجه می‌شوید سخنرانان چطور از دست‌ها برای تأثیرگذاری بیشتر استفاده می‌کنند. آن‌ها دست به سینه نمی‌ایستند و یا دستان خود را پشت بدن پنهان نمی‌کنند؛ بلکه بالعکس با حرکات هماهنگ و متناسب دست‌ها در جلو کمر تا سینه، به مخاطب برای تمرکز بیشتر و القای پیام کلام کمک می‌کنند.
راز و رمزهای چهره در زبان بدن
چهره یک فرد یکی از بخش‌های مهم بدن اوست که حین مکالمه مورد توجه قرار می‌گیرد. حالت چشم‌ها، صورت، لب و حتی خطوط ایجاد شده در صورت همگی به عنوان قسمتی از زبان بدن، نشان دهنده پیامی خاص هستند. برای مثال کسی که کمتر از حد معمول پلک می‌زند احتمالاً به موضوع مورد بحث یا مخاطب بحث علاقه‌مند است. همچنین از شکل چروک اطراف چشم فرد حاضر در جلسه متوجه می‌شوید خنده مصنوعی به لب دارد یا واقعاً می‌خندد. (هنگامی که خنده مصنوعی باشد تنها لب می‌خندد و چروکی اطراف چشم ظاهر نمی‌شود)
تکنیک‌های نشستن
یکی دیگر از مواردی که در کتاب زبان بدن به آن مفصلاً اشاره شده است، حالت‌های نشستن است. حالت نشستن اهمیت زیادی در القای پیام یا دریافت پیام درست از طرف مقابل دارد. مستقیم و کشیده نشستن از طرفی حس اعتماد بنفس را القا می‌کند و از طرفی دیگر باعث ایجاد حسی شبیه مخاصمه در فرد مقابل می‌شود. پس بهترین حالت این است که با پشتی صاف کمی به طرف مخاطب خود متمایل شوید تا در عین داشتن اعتماد به نفس، حس صمیمیت و گرمی نیز ایجاد کنید. این اصول نه چندان پیچیده می‌توانند یک قرار کاری مهم را به موفقیت برسانند.
کلام و زبان بدن را همگی در کنار هم ببینید
زبان بدن
در کتاب آلن پیز تمام جزئیات درباره حالت دست‌ها و پاها، حریم افراد، شکل چهره، دست دادن، مالش گوش، چانه و چشم، دست به سینه نشستن، نحوه نشستن پشت میز و … به طور کامل توضیح داده شده است. اما موضوع این است که حتی اگر تمامی این موارد را مطالعه کرده و حتی از بر باشید نمی‌توانید تنها با استناد به یک حرکت دست یا صورت قضاوت کنید یا تصمیمی بگیرید. اولاً لازم است زبان بدن، در تمامی بخش‌ها در کنار هم مورد بررسی قرار بگیرند. یعنی باید به تمام رفتارها و حالت‌های فرد به طور جامع نگاه کنید. دوماً کلام شفاهی مخاطب نیز اهمیت دارد. آنچه می‌شنوید را در قیاس با آنچه می‌بینید مورد بررسی قرار دهید تا متوجه شوید فرد صحبت کننده تا چه اندازه به صحبت‌های خود ایمان دارد.
به این سخنگوی ذهن چقدر می‌توان اعتماد داشت؟
می‌توان گفت زبان بدن سخنگوی بی‌شیله پیله ذهن است که نمی‌تواند به چیزی خلاف واقع وانمود کند. پس از این جهت قابل اعتماد است. اما واقعیت این است که هر علامت رفتاری می‌تواند چندین و چند معنا داشته باشد. به این ترتیب نمی‌توان به طور قطع درباره آنچه در ذهن فرد می‌گذرد، تنها با تکیه بر یک علامت رفتاری نظر داد. برای مثال شرایطی را در نظر بگیرید که فرد در یک جلسه دست به سینه نشسته است. این حالت نشستن او می‌تواند پیام‌های پیچیده و متعددی داشته باشد. اما این احتمال ساده نیز وجود دارد که فرد تنها احساس سرما می‌کند!
با این حساب زبان بدن در عین پیچیده بودن گاهی به همین اندازه ساده است. یک مخاطب هوشمند می‌تواند رفتار و حالات فرد مقابل را در شرایط گوناگون به درستی بسنجد و به نتیجه‌ای قابل اعتماد دست پیدا کند. نتیجه‌ای که ممکن است که اساس یک انتخاب مهم باشد.