حرفه و خانواده | یک قرن سفر زنان برای برابری

معرفی کتاب حرفه و خانواده نوشته کلودیا گلدن

کتاب حرفه و خانواده نوشته خانم کلودیا گلدن به ترجمه امیرحسین فتوحی توسط نشر هورمزد به چاپ رسیده است. این کتاب جذاب، تاریخچه و وضعیت کنونی تفاوت‌های جنسیتی در اشتغال و دستمزد را، هم به‌طورکلی و هم به‌طور خاص برای زنان تحصیل‌کرده، خلاصه می‌کند. در بخش عمده‌ای از قرن بیستم، شکاف دستمزد بین زنان و مردان منعکس‌کننده تبعیض، پیامدهای ازدواج، تفاوت در میزان تحصیلات و انتخاب‌های شغلی بود. امروزه، آن موانع بر سر برابری جنسیتی کاهش یافته و شکاف دستمزد منعکس‌کننده دلایل دیگری است، از جمله اینکه چگونه زایمان و فرزند پروری باعث اختلال در مشارکت زنان در نیروی کار می‌شود.

مهم‌تر از آن، این اثر نشان می‌دهد که زنان کارفرمایان و مسیرهای شغلی را انتخاب کرده که انعطاف‌پذیری را فراهم می‌کند و نیازی به ساعات کاری اضافه و برنامه کاری نامنظم ندارد. این به‌نوبه خود، به همسرانشان اجازه می‌دهد تا مشاغلی پردرآمدتر را دنبال کنند و این امر شکاف «برابری زوج‌ها» را بیشتر تشدید می‌کند. پرداختن به این مشکل شرکت‌ها را ملزم می‌کند که دستمزد کار منعطف و پاره‌وقت را بالا برده و دولت‌ها تسهیلات بیشتری برای مراقبت از کودکان اختصاص دهند.

چالش های زنان تحصیل کرده

کتاب جدید کلودیا گلدن بررسی می‌کند که چگونه زنان تحصیل‌کرده روابط پیچیده بین خانواده و حرفه‌ها را از اواخر دهه 1900 مدیریت کرده‌اند. این اثر برای مخاطب عام نوشته شده و بر چند نکته تأکید دارد که در کتاب‌های قبلی‌اش یافت نمی‌شود. بااین‌حال، او بر نیروهایی قدرتمند تأکید می‌کند که نقش مهمی در انتخاب‌های زنان در 120 سال گذشته بین حرفه و خانواده داشته‌اند.

گلدن به‌عنوان یک تاریخ‌دان و اقتصاددان، به بحث در مورد پیچیدگی تاریخ عادت دارد. بااین‌حال، متوجه شد که داستان تکامل زنان تحصیل کرده را می‌توان با تقسیم آن‌ها به پنج گروه مجزا در طول زمان بیان کرد. زنان در هر گروه با محدودیت‌های یکسانی مواجه بودند، آرزوهای یکسانی داشتند، با سرعت یکسانی ازدواج کردند، سن‌های مشابهی را برای ازدواج و زایمان انتخاب کردند و در انتخاب شغل خود زمان‌بندی مشابهی داشتند. در همین حال، تفاوت‌های بین گروه‌ها قابل‌توجه بود و وقفه‌های بین گروه‌ها عمدتاً به دلیل نیروهای خارج از کنترل خانواده‌هایی بود که تصمیم‌گیری می‌کردند.

بررسی حرفه و خانواده

اولین گروه، که بین سال‌های 1878 و 1897 متولد شد و بین سال‌های 1900 تا 1919 فارغ‌التحصیل شد، گروه نسبتاً کوچکی بود که بین خانواده یا حرفه یکی را انتخاب کردند. نیمی از آن‌ها هرگز بچه‌دار نشدند و معمولاً در مقطعی از زندگی خود کار با دستمزد داشتند.

گروه شغل و سپس خانواده، که بین سال‌های 1898 و 1923 به دنیا آمدند و بین سال‌های 1919 تا 1945 فارغ‌التحصیل شدند، اغلب در یک شغل شروع به کار کرده و سپس تشکیل خانواده می‌دادند. اکثر کسانی که در نهایت ازدواج کردند صاحب فرزند شدند. زندگی کاری آن‌ها هم‌عصر با دوران رکود بزرگ شد و از پی آن موانع ازدواج آمد که آن‌ها را به‌محض ازدواج مجبور به ترک کار کرد. گلدن زیاد بر تأثیر جنگ جهانی دوم تأکید نمی‌کند، اما جنگ باعث شد بسیاری از فارغ‌التحصیلان این گروه، مسیر شغل-خانواده- شغل را دنبال کنند، زیرا آن‌ها در طول جنگ پس از تشکیل خانواده کار می‌کردند.

گروه خانواده و سپس شغل، که بین سال‌های 1924 و 1943 به دنیا آمدند و بین سال‌های 1945 تا 1965 فارغ‌التحصیل شدند، ابتدا خانواده‌ تشکیل داده و سپس شغل پیدا کردند. بیش از 90 درصد این گروه ازدواج کردند. اکثر آن‌ها در جوانی متأهل شدند و تقریباً همگی بچه داشتند و در انفجار جمعیت سهیم بودند. هنگامی‌که بچه‌ها بزرگ شدند، زنان سر کار رفتند و برخی از آن‌ها شغلی را توسعه دادند.

گروه حرفه سپس خانواده بین سال‌های 1944 و 1957 متولد شدند و بین سال‌های 1965 تا 1979 فارغ‌التحصیل شدند. آن‌ها اولین گروهی بودند که به قرص ضدبارداری دسترسی داشتند. گلدن عنوان می‌کند که این گروه بیشتر تحت تأثیر مادران، خاله‌ها و خواهران بزرگ‌تر خود قرار گرفته‌ که بعد از تشکیل خانواده و بدون آینده‌نگری دوباره مشغول کار شده بودند. تعداد قابل‌توجهی از بستگان آن‌ها طلاق گرفته و مهارت‌های کاری‌شان منسوخ‌شده بود، و با چالش‌های قابل‌توجهی روبرو بودند. بنابراین، گروه شغل سپس خانواده ابتدا بر ایجاد حرفه متمرکز شد. آن‌ها در نهایت نرخ طلاق بالاتری را تجربه کردند اما برای این نتیجه بهتر آماده بودند. این امر برای آن‌ها هزینه‌ داشت زیرا بخش قابل‌توجهی از زنانی که تشکیل خانواده را به تأخیر انداختند، در نهایت بدون فرزند ماندند.

آخرین گروه یعنی حرفه و خانواده بین سال‌های 1958 و 1978 متولد شده و بین سال‌های 1979 تا 2000 فارغ‌التحصیل شدند. این گروه ناکامی گروه قبلی را دیدند و هم‌زمان به دنبال حرفه و خانواده بودند. در نتیجه، مشارکت آن‌ها در نیروی کار از همه گروه‌ها بالاتر بود.

موانع پیشرفت شغلی زنان از نظر کلودیا گلدن

یکی از ویژگی‌های بارز کتاب این است که گلدن موقعیت‌های گروه‌های مختلف را با داستان‌ها، حرفه زنان مشهور و حرفه تعدادی از زنان که شایسته توجه بیشتر هستند، به تصویر می‌کشد. گلدن نشان داده است که وجود موانع ازدواج و تبعیض باعث توقف یا کند شدن پیشرفت شغلی زنان شده است. در حال حاضر معمول است که دستمزد مردان و زنان تحصیل‌کرده با مهارت‌های مشابه در مشاغل یکسان، به‌ویژه در شروع کار، مشابه باشد. بااین‌حال، زمانی که آن‌ها به سی‌سالگی خود می‌رسند، شکاف شغلی بین مردان و زنان منجر به شکاف بیشتر حقوق‌ها می‌شود. او تأکید می‌کند که عامل اصلی این شکاف شغلی، «کار حریصانه» است. برای بالا رفتن در مسیر شغلی حرفه‌ای، زنان برای ساعت‌های طولانی مشغول به کار شده و باید در شرایط اضطراری نیز خود را در اسرع وقت برسانند. زوجی که هر دو با  زمهارت‌های یکسان کار در یک شرکت را شروع می‌کنند، احتمالاً زن مسئولیت بیشتری در قبال فرزندان یا مراقبت از والدین بیمارش خواهد داشت. او برای مواجهه با شرایط اضطراری خانوادگی به انعطاف‌پذیری بیشتری در محل کار نیاز دارد و بنابراین نمی‌تواند برنامه‌ریزی لازم را برای ارتقاء مسیر شغلی انجام دهد. پس از چند سال، شکاف دستمزد بین زن و مرد افزایش می‌یابد به‌طوری‌که اگر مرد در شغل حریصانه با دستمزد بالا تخصص داشته باشد و زن در شغل انعطاف‌پذیر کم‌درآمد باقی بماند، درآمد خانواده‌شان بیشتر می‌شود.

مبحث شکاف جنسیتی در کتاب حرفه و خانواده

این ایده که مسئولیت‌های خانوادگی به‌شدت بر شکاف جنسیتی تأثیر می‌گذارد، جدید نیست. گلدن آن را به‌عنوان یک موضوع اصلی معرفی می‌کند و سپش2صضش1ًَظس می‌پرسد: آیا جهان مدرن باید این‌گونه باشد؟ او داستان کار حریصانه را در حرفه وکلا نشان می‌دهد و سپس وضعیت آن‌ها را با داروسازان مقایسه می‌کند. داروسازان در دهه‌های 1950 و 1960 شباهت زیادی به وکلا داشتند، اما زمانی که شرکت‌های بزرگ مدیریت را از داروسازان مستقل گرفتند، این حرفه به سمت منسجم‌تر شدن و ساعت‌های کاری مشخص‌تر سوق پیدا کرد. او استدلال می‌کند که شرکت‌ها و مشتریان، هر داروساز را به‌عنوان جایگزینی نزدیک برای سایر داروسازان می‌دیدند و بنابراین دیگر دلیلی برای ساعات کار طولانی وجود نداشت. در نتیجه، داروسازان زن و مرد حقوق یکسانی داشتند. کرونا هم در این زمینه بی‌تأثیر نبوده و ادعاهای زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه نگرش به کار و مراقبت در بین مردان و زنان به سمتی تغییر کرده که خواستار تعادل بیشتر بین کار و زندگی خانوادگی است. بنابراین، همه‌گیری می‌تواند روند دور شدن از کارهای حریصانه را تسریع کند.

این کتاب مروری عالی بر تاریخچه تغییرات در مشاغل و مسئولیت‌های خانوادگی زنان حرفه‌ای در اقتصاد از اواخر دهه 1890 است. این نوع تحلیل یکی از تخصص‌های گلدن است.

چند پاراگراف از کتاب حرفه و خانواده

– زمانی که دستمزد ساعتی شما به خاطر بالا رفتن تعداد ساعات کاری افزایش می‌یابد، در حالت کلی برای افزایش ساعات کاریتان انگیزه پیدا می‌کنید. اگر افزایش دستمزد به‌اندازۀ کافی بالا باشد، حتی آن‌هایی که در خانه مسئولیت داشته و دوست دارند در کنار خانواده باشند هم برای افزایش ساعات حضور در اداره مشوق مالی دارند. با توجه به اینکه والدین، صرف‌نظر از حرفه یا شغل، نمی‌توانند (و معمولاً نمی‌خواهند) تمام مسئولیت‌های تربیت فرزند را به پرستار بچه بسپارند، یکی از والدین بر حسب ضرورت ساعات کاری‌اش را کم کرده و بیشتر اوقات خود را در خانه سپری می‌کند. این فرد حتی اگر به کار خود هم ادامه دهد دستمزد ساعتی زیادی دریافت نخواهد کرد.

هردوی والدین می‌توانند شغل‌هایی نامنظم‌تر انتخاب کرده و درآمد خانواده را به حداکثر برسانند؛ یا هردو می‌توانند به سراغ مشاغل قابل پیش‌بینی و منعطف‌تر بروند، زمان حضور در کنار اعضای خانواده را به حداکثر برسانند که به قیمت کاهش درآمد خانوار تمام می‌شود؛ یا ممکن است یکی از آن‌ها شغل پردرآمد و دیگری شغل منعطف را انتخاب کند، که البته همین کار را کردند. آن‌ها درآمد خانوار را با این شرط حداکثر کردند که یکی از والدین گوش‌به‌زنگ در خانه بماند. همچنین فرد دیگر در سر کار گوش‌به‌زنگ خواهد بود.

مردان به شکلی نامتناسب به سراغ مشاغلی رفته که ساعات کاری‌اش خیلی منعطف و قابل پیش‌بینی نیست؛ و این یعنی زنان به‌طور متوسط درآمد کمتری از مردان خواهند داشت، حتی اگر به‌اندازۀ آن‌ها کار کنند. همچنین مشاغل غیرمنعطف پیشرفت‌های بیشتری را در پی دارند و بنابراین زنان از قافله عقب می‌مانند. در نتیجه نابرابری جنسیتی پدید می‌آید. زنان در مشاغلی با ساعات کاری منعطف و قابل پیش‌بینی حضور دارند و بنابراین می‌توانند زمان بیشتری را در کنار خانواده و برای رسیدگی به امور منزل صرف کنند. در این شرایط هم نابرابری زوجین پدید می‌آید اما هنجارهای جنسیتی در وهلۀ اول عامل روی آوردن زنان به مشاغل منعطف و قابل پیش‌بینی‌تر هستند.

– همه‌گیری بیش از همه زنان را درگیر کرد. زنان اغلب در شغل خود و در خانه نیز حضور مهمی دارند. آن‌ها مادرانی جدید با کودکان غیرقابل‌کنترل، مادران مسن‌تر با نوجوانانی کسل و بی‌حوصله که کلاس آنلاین دارند، مادران مجرد و فقیری که به خیریه وابسته هستند، مادرانی تحصیل‌کرده که از نردبان ترقی شرکت بالا آمده‌اند و مادران رنگین‌پوستی هستند که بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار داشته و احساس می‌کنند به حاشیه رانده شده‌اند.

– مشخص است که زنان از همه‌گیری و رکود اقتصادی بیشتر تأثیر پذیرفته‌اند اما زنان تحصیل‌کرده برای حفظ شغل خود توانایی بالاتری داشتند. تحصیل کردن باعث شد تا آن‌ها بتوانند از خانه هم کارشان را ادامه دهند. این مسئله منجر به حفظ شغل و همچنین سلامتی آن‌ها شد.

دربارۀ نویسنده کتاب حرفه و خانواده

کلودیا گلدن (به انگلیسی: Claudia Goldin) (زاده ۱۴ مه ۱۹۴۶) استاد اقتصاد در دانشگاه هاروارد و اولین زنی است که به تنهایی برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. این جایزه در اکتبر ۲۰۲۳ به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه مطالعات مربوط به نقش زنان در بازار کار به او اعطا شد.

کتاب حرفه و خانواده | برنده جایزه نوبل اقتصاد 2023

کلودیا گلدن، برندۀ جایزۀ نوبل اقتصاد 2023و مورخ اقتصادی مشهور، سفر زنان در طول یک قرن برای کاهش شکاف جنسیتی در دستمزد را دنبال می‌کند و نور جدیدی بر مبارزۀ مداوم برای دستیابی به برابری زوجین در خانواده می‌افکند. یک قرن پیش، زنان تحصیلکرده باید بین داشتن حرفه و خانواده، یکی را انتخاب می‌کردند و از دیگری محروم می‌شدند.

امروزه تعداد زنان فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌ها بیش از هر زمان دیگری است و این زنان می‌خواهند حرفه و خانواده را با هم داشته باشند اما چالش‌ها در محل کار و خانه همچنان ادامه دارد. کلودیا گلدن با تکیه بر دهه‌ها پژوهش پیشگامانۀ خود نگاهی تازه و عمیق به تجربیات زنان تحصیلکرده از دهۀ 1900تا امروز ارائه می‌دهد و آرزوهای آنان (حرفه، ازدواج و فرزندان) و موانعی که با آن‌ها روبرو بودند را بررسی می‌کند. کتاب حاضر نشان می‌دهد که نسل‌های زنان چگونه به مشکل ایجاد توازن میان حرفه و خانواده واکنش نشان داده‌اند.

با اینکه در قرن بیستم شاهد تغییر عمیقی در برابری جنسیتی بودیم اما همچنان برابری واقعی برای زوج‌هایی که هر دو شاغل هستند، به طور ناامیدکننده‌ای دور از دسترس است. قوانین ضد تبعیض اگرچه ارزشمند هستند اما کافی نیستند. کتاب حرفه و خانواده نشان می‌دهد که شکاف جنسیتی باقی‌مانده از کجا نشئت می‌گیرد. نویسنده نشان می‌دهد که بعضی شغل‌ها «حریص» هستند و برای ساعت‌های کاری طولانی و کار در آخر هفته دستمزد بیشتری می‌پردازند و باعث دامن زدن به شکاف دستمزد میان زنان و مردان می‌شوند؛ همه‌گیری کووید- 19به شدت مانع پیشرفت زنان شده است؛ و از سوی دیگر رشد دورکاری و ساعت‌های کاری انعطاف‌پذیر پس از همه‌گیری می‌تواند به نفع زنان تمام شود. کتاب حرفه و خانواده توضیح می‌دهد که اگر می‌خواهیم به برابری جنسیتی و برابری زوجین دست یابیم باید در نحوۀ کار خود و ارزشی که برای کارهای مراقبتی قائل هستیم، تغییراتی اساسی ایجاد کنیم. این کتاب برای کسانی که به شکاف‌های جنسیتی اهمیت می‌دهند، بسیار خواندنی است.

پیشنهاد کتاب‌های بیشتر از نشر هورمزد:

1.  48 قانون قدرت نوشته رابرت گرین
2. هنر و دانش گوش دادن اسکار تریمبولی
3. عادتهای اتمی نوشته جیمز کلیر
4. هنر جنگ نوشتۀ سان تزو
5. قدرت عادت نوشته چارلز داهیگ
6. بازی بلندمدت نوشته دوری کلارک
7. فریلنسر شوید تا به آزادی برسید نوشته الکساندرا فاسولو
8. ما ساده نیستیم نوشته کریستوفر چابریس و دنیل سایمونز
9. قدرت احساسات منفی نوشته تاد کاشدن و رابرت بیزواس
10. دیجیتال عزیز به قلم کریستی گودوین
11. از فرسودگی تا آسودگی نوشته خانم ملو کلارکو
12. کتاب سقلمه نوشته ریچارد تیلر
13. هفت عادت مردمان